Presentatie boek ‘Onbereikbaar Dichtbij’

Uitgesproken bij de presentatie van het eerste exemplaar van het boek Onbereikbaar Dichtbij op 20 september 2016

Dames en heren,

Mijn vader was veteraan. Carel Anton Banse: Indië-veteraan, Korea-veteraan en Nieuw Guinea-veteraan. Toen ik jong was, was hij mijn held. Ik keek naar hem op, in zijn mooie uniform, waarin hij sterk en krachtig de wereld tegemoet trad, strijdend voor het recht, de vrede en de vrijheid van anderen. Waar hij ging, week alle kwaad. Soms was hij fysiek ver weg, maar in gedachten toch altijd dichtbij. En ik verbeeldde me dat ik op hem leek…..

Eenmaal thuis, waren er de uitstapjes in onze Opel Kadett, die hij liefkozend ‘Dikke Berta’ noemde. Naar de Warande in Bergen op Zoom, mosselen rapen in Rilland Bath, picknicken bij de bunkers bij de oude Moerdijkbrug, naar familie en vrienden. Pa was onderhoudend, gezellig, luchtig, vrolijk. En artistiek: hij schilderde, tekende, fotografeerde en drukte af, maakte vliegers en wat al niet meer. En als ik mocht meehelpen, waren we één, zo voelde het: in alle opzichten dichtbij….

Ik ben ook verongelijkt geweest, toen hij later nooit naar het voetballen kwam kijken. Als hij in het weekend wilde uitslapen en de kinderen stil moesten zijn van mama. Toen hij weinig geïnteresseerd leek in alles wat mij bezig hield. Als hij geen keuze wilde of kon maken. Als hij geen discussie duldde en zich terug trok. Ik was verward: hij was fysiek dichtbij, maar toch niet echt bereikbaar. Ik nam me voor het anders te doen…….

Hij werd ernstig ziek. Ik was in het buitenland, maar bezocht hem bijna om de week, op de terugweg naar huis. Heb hem nog kunnen zeggen hoeveel ik van hem houd, hoezeer ik hem bewonder en dat ik trots ben op hem. We waren een onuitwisbaar moment, dat nu een eeuwigheid lijkt, dichter bij elkaar dan ooit.

In 2004 overleed hij, nog geen 75 jaar oud. Een onherroepelijk afscheid in een volle aula, met zijn Korea-kameraden als erewacht. Ik sprak hem voor de laatste keer toe, in mijn mooiste uniform – voor hem. Zo nabij en zo veraf…..Ik was trots dat ik op hem leek.

Nu zoveel jaren later, ervaringen rijker en zelf grijs aan de slapen. Als ik terug kijk, denk ik vaak: ‘Wat als…..?’ Wat als ik meer geduld gehad zou hebben, wat als ik minder vanuit boosheid had gehandeld, wat als ik toch nog een poging had gewaagd om echt in gesprek te komen, wat als ik geprobeerd had hem beter te begrijpen?……… Onbereikbaar dichtbij. Is hij‘onbereikbaar dichtbij’ geweest voor mij of ben ik ‘onbereikbaar dichtbij’ geweest voor hem?

Vijfendertig jaar in militaire dienst gediend – net als mijn vader – maar ik ben helaas geen veteraan. Door mijn werk ben ik wel nauw betrokken geraakt bij veteranen. Ik denk daardoor wel enigszins te kunnen inschatten wat veteranen – mannen en vrouwen – kan overkomen. En waarmee hun vrouwen en mannen, hun kinderen, hun gezinnen, hun families geconfronteerd kunnen worden. Dat geldt zowel voor de ‘oudere’ veteranen (van wie er steeds minder zullen zijn) als voor de jongere ‘veteranen’ (van wie er steeds meer zullen zijn).

Daarom ook werk ik graag mee aan initiatieven* om veteranen de maatschappelijke waardering te geven, die zij verdienen. Zij hebben zich elders in de wereld ingezet voor de vrijheid en vrede van anderen. Daarmee hebben zij – net als mijn vader en vele anderen – zich ook ingezet voor onze vrijheid en vrede.

Meer begrip voor veteranen, meer begrip voor hun dierbaren, meer begrip voor elkaar. Verbindingen leggen tussen veteranen onderling en tussen veteranen en jongeren. Ik ben er van overtuigd dat velen daar profijt van kunnen hebben.

Daarom het initiatief voor dit boek met verhalen van Indië-veteranen en Nieuw Guinea-veteranen onder redactie van Wies Groeneveld, opgetekend door studenten van het Grafisch Lyceum Rotterdam, vormgegeven door Franklin de Jezus. En met veelzeggende foto’s door Glenn Siegers van veteranen en studenten, schouder-aan-schouder.

Dit boek is een ‘hormat’ aan mijn vader en aan alle andere veteranen. Ik hoop dat het een bijdrage mag leveren aan onderling begrip. Zodat we er voor elkaar kunnen zijn. Opdat niemand hoeft te denken: ‘Onbereikbaar Dichtbij’.